De oorlog in Oekraïne gaat de 26ste dag in. Oekraïne is niet van plan de zuidoostelijke havenstad Marioepol op te geven, laat vicepremier Irina Veresjtsjoek weten aan de Oekraïense krant Ukrajinska Pravda. Ondertussen reist onze premier Mark Rutte vandaag naar Litouwen en Polen in verband met de crisis. Volg in dit liveblog de laatste ontwikkelingen over de oorlog in Oekraïne.
Dit liveblog is afgelopen. Het laatste nieuws over de oorlog vind je in ons nieuwe liveblog, hier.
20:45 | Minister-president Mark Rutte reist maandag door Litouwen en Polen vanwege de Oorlog in Oekraïne. In Warschau heeft hij een persconferentie gegeven met de Poolse premier Mateusz Morawiecki. Europaverslaggever Geert Jan Hahn was erbij en heeft daar met Rutte gesproken.
Dinsdag gaat Rutte op bezoek bij de Turkse President Recep Tayyip Erdogan. 'Rutte denkt dat hij een aardige rol kan spelen in het tot stand brengen van de onderhandelingen en daarom gaat hij met Erdogan praten, en daarom heeft hij ook met Zelenski gebeld', zegt Europaverslaggever Hahn.
20:16 | De Amerikaanse president Joe Biden heeft bedrijven in de Verenigde Staten gewaarschuwd voor Russische cyberaanvallen vanwege de westerse sancties tegen Rusland. Volgens Biden is er informatie van de inlichtingendiensten dat Moskou naar manieren kijkt om cyberaanvallen uit te voeren op Amerikaanse ondernemingen.
Biden dringt er dan ook bij bedrijven op aan de cyberverdediging onmiddellijk te versterken. Volgens de president zorgen de harde sancties voor ongekende schade aan de Russische economie.
Hij zegt dat de meeste belangrijke infrastructuur in de Verenigde Staten in handen is van private bedrijven en dat zij meer moeten doen om hun 'digitale deuren' te sluiten. Volgens Biden behoren cyberaanvallen op infrastructuur tot de middelen van Rusland om terug te slaan in een conflict.
20:00 | De Europese Unie verdubbelt het budget van het fonds waaruit ze wapens en militair materieel voor Oekraïne bekostigt. Er komt nog eens 500 miljoen euro bij, hebben de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU-landen afgesproken.
Van het extra bedrag is opnieuw 450 miljoen euro bestemd voor wapentuig en munitie. De rest gaat naar 'niet dodelijke' materialen als helmen, scherfvesten en EHBO-trommels.
EU-landen die Oekraïne willen helpen zich tegen Rusland te verdedigen, kunnen wapenleveranties declareren bij het fonds. De zogeheten 'vredesfaciliteit' wordt gevuld met bijdragen van de lidstaten, die dus zullen moeten bijleggen om het fonds uit te breiden.
Minister Wopke Hoekstra van Buitenlandse Zaken, die maandag in Brussel met zijn EU-collega's over de Russische oorlog tegen Oekraïne overlegde, 'verwelkomt het akkoord. De ongekende Russische agressie heeft enorme impact op de Europese veiligheid', zei hij. 'Dit vereist dat we snel handelen. Oekraïne verdient onze maximale steun.'
19:23 | Ook Duitsland wil dat olieproducerende landen in de Golfregio meer gaan oppompen om zo de hoge olieprijzen tegen te gaan. De Duitse minister van Economische Zaken en Klimaat Robert Habeck is momenteel op bezoek in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE). Zondag was hij al in Qatar.
Vorige week bracht de Britse premier Boris Johnson al een bezoek aan de VAE en ook Saudi-Arabië met het verzoek om meer olie te gaan produceren. Door de oorlog in Oekraïne en zorgen over verstoringen van de Russische olieleveringen zijn de prijzen naar de hoogste niveaus in jaren gestegen, waardoor de brandstofprijzen aan de pomp steeds verder oplopen.
De vraag naar extra olie uit het Midden-Oosten lijkt steeds harder nodig te zijn, want de Europese Unie zou een importverbod op Russische olie overwegen. Volgens bronnen dringen vooral Baltische staten aan om op zo'n soort manier in te grijpen. Maar landen als Duitsland waarschuwen voor overhaaste beslissingen, gezien de hoge energieprijzen in Europa. Moskou heeft gewaarschuwd dat het de gaskraan naar Europa dichtdraait als de EU de import van olie verbiedt. De EU is voor circa 40 procent van de gastoevoer afhankelijk van Rusland.
Habeck heeft gezegd dat vloeibaar gemaakt aardgas (lng) uit Qatar kan helpen om Duitsland niet meer afhankelijk te laten zijn van Russisch gas. Duitsland is bezig met de bouw van lng-terminals voor de import van lng uit Qatar en andere landen.
19:21 | Rusland is bereid krijgsgevangenen te ruilen met Oekraïne. Dat heeft de Russische mensenrechtencommissaris Tatjana Moskalkova volgens het Russische persbureau Interfax maandag bekendgemaakt. Het land zou details over meer dan vijfhonderd gevangengenomen Oekraïense soldaten aan het Rode Kruis hebben doorgegeven. Hoeveel militairen precies door beide partijen krijgsgevangen zijn gemaakt, is onduidelijk.
18:58 | Het kabinet verwacht nog vier weken nodig te hebben voordat een leefgeldregeling in werking kan treden voor Oekraïense vluchtelingen. Dat melden staatssecretaris Eric van der Burg van Asiel en minister Carola Schouten van Armoedebestrijding aan de Tweede Kamer.
Vrijdag werd al bekend dat het leefgeld 75 euro per week gaat bedragen voor het eerste gezinslid, 25 euro voor het tweede en 12,50 voor het derde en vierde. Het maximale bedrag per gezin is 125 euro. Dat geld komt bovenop de reguliere toelage van 60 euro per week waar elke vluchteling recht op heeft.
De regeling geldt in principe voor een periode van drie maanden, met een uitloop naar zes maanden. Het kabinet gaat in de tussentijd kijken naar de langere termijn. Daarbij wordt ook overwogen of vluchtelingen die werk hebben gevonden ook nog recht houden op leefgeld.
Het kabinet benadrukt dat de regeling 'onder grote druk en moeilijke omstandigheden' moet worden opgetuigd. 'Het betreft hier onontgonnen terrein.' Doel is om samen met gemeenten, die belast worden met de uitvoering, tot een 'uitvoerbaar stelsel' te komen.
18:35 | Polen vangt zoveel vluchtelingen uit Oekraïne op dat het 'logisch' is dat de EU de regering in Warschau financieel gaat ondersteunen. Dat zei premier Mark Rutte maandag na een gesprek met de Poolse premier Mateusz Morawiecki.
Rutte denkt dat het om een bedrag van 500 miljoen of een miljard euro zal gaan. 'Dit gaat om een acute crisis', zei Rutte. Al meer dan twee miljoen mensen uit Oekraïne zijn de grens met Polen overgestoken. 'We zoeken een pragmatische oplossing.'
De financiële assistentie in deze crisissituatie staat volgens Rutte helemaal los van het Europese coronaherstelfonds. Daaruit kan Warschau zo'n 35 miljard euro krijgen, maar dan moet het land wel aan de eisen van een rechtsstaat voldoen.
De oerconservatieve Poolse regering van Morawiecki lag de afgelopen jaren onder vuur omdat de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht wordt aangetast. Ook werden vrouwenrechten beperkt en kwamen er lhbti-vrije zones in sommige delen van het land.
De Poolse premier maakte in een gezamenlijke persconferentie duidelijk dat hij niets ziet in het overbrengen van Oekraïense vluchtelingen in Polen naar Nederland. Hij wil wel graag financiële hulp bij de opvang. Er moet geld komen voor huisvesting, zorg en onderwijs.
18:21 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski zegt dat Oekraïne nooit zal buigen voor Russische ultimatums om de oorlog te beëindigen. 'We zouden eerst allemaal vernietigd moeten worden', maakte hij duidelijk.
Moskou verwacht de overgave van steden als Kiev, Marioepol of Charkov. Maar die zullen een Russische bezetting niet accepteren, zei Zelenski in een interview tegen Oekraïense media. De Russen verwachten dat Oekraïne gehoor geeft aan een ultimatum. 'Volg het. Dan beëindigen we de oorlog', zegt de president over hoe de Russen redeneren. Maar 'Oekraïne kan het ultimatum niet vervullen. Het kan geen enkel ultimatum van Rusland accepteren.'
18:05 | Koning Willem-Alexander heeft op kasteel Het Oude Loo bij Apeldoorn vanaf midden april ruimte om zes tot acht Oekraïense gezinnen op te vangen. Het gaat om zo'n twintig tot dertig personen, heeft de Rijksvoorlichtingsdienst maandag bekendgemaakt.
Eerder maandag werd bekend dat koning Willem-Alexander en koningin Máxima gaan helpen bij de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. De koning heeft daarover afspraken gemaakt met de Dienst van het Koninklijk Huis, het Rijksvastgoedbedrijf, het Centraal Orgaan opvang asielzoekers, de veiligheidsregio en de gemeente Apeldoorn. Kasteel Het Oude Loo is eigendom van de Staat en de koning huurt het.
17:57 | De vredesonderhandelingen tussen Oekraïne en Rusland worden maandag per videoverbinding hervat. 'Het begint een rituele dans te worden, maar zoals ze zelf zeggen: het kan nog maanden duren voordat ze er daadwerkelijk uit komen', zegt buitenland commentator Bernard Hammelburg.
17:26 | Dat we dieper in de buidel moeten tasten bij de supermarkt, dat is inmiddels duidelijk. Maar erover klagen, dat kunnen we net zo goed laten. Want volgens sectorspecialist Food Ceel Elemans van ING zullen consumenten de prijsstijgingen in de voedingsindustrie moeten accepteren.
De prijzen voor oliehoudende zaden en granen zijn op de internationale markten fors gestegen als gevolg van de oorlog in Oekraïne. 'Het is zeer zorgwekkend. Of het ook vrij definitief is, hangt af van hoe lang de crisis in Oekraïne duurt', zegt Elemans.
17:21 | Het Oekraïense leger stelt dat Russische militairen op burgers hebben geschoten die in Cherson betoogden tegen de Russische bezetters. Om de betoging uiteen te jagen zouden Russische militairen niet-dodelijke stungranaten hebben gebruikt, maar er zou ook met scherp zijn geschoten. Het leger heeft beelden verspreid waarop enkele honderden vluchtende mensen te zien zijn in het centrum van Cherson.
Stungranaten veroorzaken een enorme knal en een lichtflits die tijdelijk doof maakt en secondenlang het gezichtsvermogen uitschakelt. Het Russische leger heeft niets van het incident gemeld.
16:45 | Dat de Amerikaanse president Joe Biden woensdag naar Europa komt om bijeenkomsten van de NAVO, de EU en de G7 bij te wonen is bijzonder. Dat zegt BNR's buitenlandcommentator Bernard Hammelburg. 'Het is nooit eerder gebeurd dat een Amerikaan een topconferentie van de EU bijwoonde. Het is bijzonder. De aanleiding is bijzonder en ook het signaal is bijzonder.'
16:30 | Het hoofdkantoor van het grote Franse olie- en gasconcern TotalEnergies is maandag besmeurd met zwarte verf door activisten uit protest tegen de zakelijke banden van het bedrijf met Rusland. TotalEnergies heeft in tegenstelling tot andere grote westerse oliemaatschappijen nog geen afscheid genomen van zijn Russische bezittingen vanwege de oorlog in Oekraïne.
De actie bij het hoofdkantoor in de Parijse zakenwijk La Défense werd uitgevoerd door demonstranten van de milieubeweging Friends of the Earth. Er werden ook leuzen geroepen door de demonstranten, bijvoorbeeld dat fossiele brandstoffen de Russische regering financieren in de strijd in Oekraïne.
TotalEnergies heeft de Russische invasie van Oekraïne wel veroordeeld, maar houdt nog vast aan zijn belangen in Russische olie- en gasprojecten. Branchegenoten als Shell, BP en ExxonMobil hebben al wel gezegd uit Rusland te vertrekken.
15:55 | Rusland heeft maandag de ambassadeur van de Verenigde Staten in Rusland op het matje geroepen en protest aangetekend tegen 'onacceptabele' uitlatingen van president Joe Biden over zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin. Biden noemde Poetin vorige week een oorlogsmisdadiger, een 'moorddadige dictator' en een 'echte crimineel die een immorele oorlog voert tegen het Oekraïense volk'. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken waarschuwde maandag dat Bidens opmerkingen de betrekkingen tussen Rusland en VS zwaar onder druk zetten, tot op het punt van breken.
Het Kremlin noemde de beschuldigingen van Biden eerder al 'persoonlijke beledigingen' die voortkomen uit 'irritatie, vermoeidheid en vergeetachtigheid'.
15:55 | Volgens de Israëlische premier Naftali Bennett eist Rusland niet langer een totale demilitarisering van Oekraïne en ook geen nieuwe regering in Kiev. Bennett probeert te bemiddelen in het conflict tussen Rusland en Oekraïne. Hij herinnerde er maandag ook aan dat Oekraïne heeft afgezien van NAVO-lidmaatschap. Maar er is volgens Bennett in de onderhandelingen nog wel een hele lange weg te gaan, meldde The Jerusalem Post.
15:49 | Koning Willem-Alexander en koningin Máxima gaan Oekraïense vluchtelingen opvangen, bevestigen ingewijden na berichtgeving door RTL Nieuws. Zij worden opgevangen in panden die behoren tot het koninklijk domein, maar dus niet in eigen huis. Volgens de Telegraaf heeft de koning ruimte beschikbaar op kasteel Het Oude Loo bij Apeldoorn. Het zou gaan om plek voor meer dan tien mensen, meldt de krant.
15:42 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski wil volgende week donderdagochtend de Tweede Kamer toespreken via een videoverbinding. Zelenski heeft dat zelf aangeboden via de ambassadeur in Nederland, Maksym Kononenko. Dinsdag moet de Kamer besluiten of hij welkom is. Het presidium stelt voor van wel, schrijft Kamervoorzitter Vera Bergkamp in een brief.
De president heeft de parlementen van meer landen toegesproken in de hoop steun voor zijn regering te vergaren in reactie op de Russische inval in zijn land. Meestal spreekt hij dan zijn dank uit voor de steun die Oekraïne ontvangt en maakt hij direct gebruik van de gelegenheid om te benadrukken hoe zwaar het land en de bevolking getroffen worden door de oorlog. Daarbij heeft hij meestal ook een concreet verzoek. Het is denkbaar dat hij er in de Tweede Kamer op zal aandringen dat Nederland meer Russische tegoeden bevriest.
Zelenski heeft al langer regelmatig contact met Mark Rutte, en vroeg hem onlangs om een videoboodschap op te nemen voor de Oekraïense bevolking. 'Wij zijn familie in Europa', zei de premier in dat filmpje.
15:21 | Russische rechters hebben Facebook en Instagram verboden, omdat zij de eigenaar van de sociale media, het Amerikaanse bedrijf Meta Platforms, extremistisch vinden. De toegang tot Facebook en Instagram was eerder al geblokkeerd. WhatsApp, de berichtendienst van Meta, valt niet onder het vonnis.
Een rechtbank in Moskou bestempelde Meta tot extremistische organisatie op aandringen van de openbaar aanklagers. Die vinden dat via de platforms wordt opgeroepen tot geweld tegen Russen en Russische soldaten. Meta liet op Facebook en Instagram uitlatingen zoals 'dood aan de Russische bezetters' tijdelijk toe na de Russische invasie in Oekraïne. Het Openbaar Ministerie in Moskou ziet dat als het aanzetten tot het vermoorden van Russen en spreekt van terroristische activiteiten.
Facebook en Instagram spraken over een tijdelijke versoepeling van de regels in onder meer Oekraïne. Gebruikers die aanzetten tot haat werden niet geblokkeerd als de bedreigingen zich richtten tegen bijvoorbeeld Russische militairen in Oekraïne of de Russische president Poetin.
15:15 | De 25 veiligheidsregio's hebben de opvang van de eerste 25.000 Oekraïners zo goed als rond. 'Iedereen is enthousiast aan de slag gegaan. Dat aantal gaat lukken', zegt de voorzitter van het Veiligheidsberaad Hubert Bruls maandag. 'Daarnaast verblijven nog veel mensen bij particulieren waarvan wij de precieze aantallen niet kennen.'
De regio's moeten ieder nog eens 1000 opvangplekken regelen en dat lukt in de ene regio beter dan in de andere. Bruls heeft dan ook zorgen over de langere termijn. 'De grote opgave gaat nog komen. We weten niet hoeveel mensen er gaan komen. Dat is de grootste uitdaging', zegt de burgemeester van Nijmegen, bij een overleg van de burgemeesters van de veiligheidsregio's maandag.
Er is al woningnood, vluchtelingen in azc's wachten op een plek om te wonen en dan nu deze vluchtelingenstroom erbij. Dat betekent volgens Bruls dat veel gemeenten moeten terugvallen op 'niet reguliere plekken' zoals noodwoningen, leegstaande bedrijfs- en fabriekspanden die moeten worden omgebouwd. Dat kost tijd. 'Wij moeten loskomen van de crisisopvang. Dat is echt tijdelijk.'
15:05 | De burgemeester van Odessa zegt dat Russische troepen voor het eerst gebouwen aan de rand van de belangrijkste havenstad aan de Zwarte Zee hebben aangevallen. Dat schrijft Al Jazeera. Volgens het stadsbestuur zijn er geen slachtoffers gevallen bij de aanval. 'Dit zijn woongebouwen waar vreedzame mensen wonen', zei burgemeester Gennadiy Trukhanov van Odessa.
14:39 | Als gevolg van de oorlog hebben de Oekraïense havenautoriteiten vier havens officieel gesloten. Het zijn Berdjansk, Cherson, Marioepol en Skadovsk. In Marioepol zijn gevechten en Berdjansk en Cherson zijn eerder in Russische handen gevallen. Rusland lijkt erg geïnteresseerd in het veroveren van een verbinding over land van het in 2014 ingenomen schiereiland de Krim naar de Russische grens.
De vier genoemde havens liggen in dat gebied, maar het zijn niet de belangrijkste van Oekraïne. Dat zijn de havens die meer in het westen liggen, namelijk Odessa, Iljitsjevsk en Joezjne die in vredestijd naar schatting meer dan 55 procent van de Oekraïense handel per zeeschip afhandelen. Door het oorlogsgeweld en de Russische blokkade van de handelsscheepvaart in het noordelijke deel van de Zwarte Zee zijn alle Oekraïense havens praktisch gezien al weken voor de koopvaardij onbruikbaar.
Oekraïne is de op vier na grootste tarwe-exporteur ter wereld. Maar door het uitvallen van de koopvaardij zou het land in de maanden maart tot juni slechts 200.000 ton tarwe kunnen uitvoeren, volgens een bericht van marktanalist APK-Inform. Dit is een fractie van de tarwe-export over de acht maanden voorafgaande aan de Russische inval. Oekraïne exporteerde vanaf juli vorig jaar tot deze maand volgens de marktanalist 18,1 miljoen ton tarwe; ruim 2,25 miljoen ton gemiddeld per maand.
14:15 | Na de coronapandemie is de oorlog in Oekraïne een volgende schok voor onze economie, de komende tijd zal blijken hoe groot die schok is. Afgelopen week kregen we al een voorproefje uit de nieuwste enquête van het Duitse Zentrum für Europäische Wirtschaftsforschung onder economen en analisten uit de financiële sector. BNR-huiseconoom Han de Jong legt uit welke boodschap de uitkomst van de enquête laat zien.
13:42 | De Europese Unie kan op dit moment nog niet zonder olie en gas uit Rusland, zei premier Mark Rutte tijdens zijn bezoek aan Litouwen. Dat land vindt dat er meer sancties tegen de Russische oliesector moeten komen om het te straffen voor de inval in Oekraïne. Buitenlandcommentator Bernard Hammelburg: 'Het is onverstandig dat Westerse mogendheden voortdurend uitspreken wat ze overwegen.'
13:38 | Bedrijven die wegens de oorlog in Oekraïne de grenzen van de Europese concurrentieregels opzoeken, kunnen rekenen op coulance. Als de oorlog het bijvoorbeeld nodig maakt dat bedrijven samenwerken, krijgen ze die ruimte, verzekeren de Europese Commissie en de nationale toezichthouders.
De toezichthouders beseffen dat de oorlog en de sancties tegen Rusland en bondgenoot Belarus aanvoerketens en bedrijfsvoering kunnen verstoren, laten ze weten. Bedrijven kunnen zich daardoor bijvoorbeeld genoodzaakt zien samen op te trekken om nog aan schaarse grondstoffen en goederen te komen. Of om afspraken te maken om de weerslag van de strafmaatregelen op het Europese bedrijfsleven te verlichten.
Zulke samenwerking tast in veel gevallen de werking van de vrije markt niet aan, vinden de marktmeesters. En als dat toch gebeurt, wegen de voordelen juist op tegen de nadelen. Daarom zullen ze 'niet actief ingrijpen tegen strikt noodzakelijke en tijdelijke initiatieven die specifiek zijn gericht op het vermijden van de ernstige marktverstoringen die de oorlog en de sancties aanrichten'.
Bedrijven die hun kans schoon zien om nu een kartel te vormen of hun marktmacht te misbruiken komen evenwel nog altijd van een koude kermis thuis, waarschuwen de toezichthouders. Ze zullen in zulke gevallen 'niet aarzelen actie te ondernemen'.
13:35 | Het aantal mensen dat Oekraïne is ontvlucht nadert de 3,5 miljoen. Cijfers van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR laten zien dat nog steeds veel mensen het land verlaten, maar ook dat de aantallen minder groot zijn dan aan het begin van de Russische invasie in Oekraïne.
De enorme groep vluchtelingen in het buitenland bestaat voor 90 procent uit vrouwen en kinderen. Mannen tot en met 60 jaar moeten in Oekraïne blijven om mee te kunnen vechten tegen de Russische troepen. Naarmate de oorlog voortduurt, verspreiden de vluchtelingen steeds meer over Europa.
Er zijn ook mensen die vanuit buitenland juist naar Oekraïne zijn gereisd, onder meer om te vechten en familieleden in veiligheid te brengen. De Poolse grenswacht meldt dat 264.000 mensen de grens naar Oekraïne zijn overgestoken. De andere kant op zijn 2,08 miljoen mensen geteld.
13:20 | De oorlog tussen Rusland en Oekraïne gaat grote economische gevolgen hebben. Niet alleen voor beide betrokken landen, maar over de hele wereld worden de gevolgen van de oorlog gevoeld in termen van prijsstijgingen, schaarste en - in het geval van Rusland- van economische sancties. Sancties hebben echter geen effect wanneer er geen duidelijke doelstellingen aan gekoppeld zijn, zegt hoogleraar Internationale Betrekkingen Rob de Wijk.
12:57 | Zo'n 1250 Oekraïense vluchtelingen per dag kunnen naar verwachting met ingang van medio volgende week worden geplaatst in Nederlandse gastgezinnen. Dat zegt directeur Robert Zaal van Takecarebnb, de organisatie die in samenwerking met onder meer het Rode Kruis de langdurige opvang van vluchtelingen in gastgezinnen regelt.
Vanaf eind deze week zijn de eerste Nederlandse gastgezinnen klaar om Oekraïense vluchtelingen op te vangen, aldus Zaal. Dat gaat in samenspraak met gemeenten. Het plaatsen zal langzaam beginnen, legt Zaal uit, 'omdat we eerst even moeten kijken of alles goed werkt. Er zullen altijd zaken zijn waarvan blijkt dat die handiger kunnen'.
Als de koppeling tussen vluchtelingen die vanuit de gemeenten worden doorgestuurd en de gastgezinnen goed gaat, staan naar verwachting in de dagen daarna dagelijks zo'n vijfhonderd gezinnen klaar om iemand in huis te nemen. Een gastgezin kan gemiddeld 2,5 vluchteling tijdelijk opvangen, aldus Zaal.
Zo'n 30.000 mensen hebben zich al bij de organisatie gemeld omdat ze onderdak willen bieden aan gevluchte Oekraïners. Per dag melden zich ongeveer vierhonderd nieuwe potentiële gastgezinnen. Takecarebnb belt deze mensen om uit te leggen wat er bij het opvangen van vluchtelingen komt kijken en wat de eisen zijn die aan de opvang worden gesteld. Na die eerste screening haakt ongeveer een derde van de mensen af, zegt Zaal. 'Bijvoorbeeld omdat ze toch geen aparte ruimte met een deur beschikbaar hebben, zoals we wel eisen. Of omdat ze beseffen dat het toch best een opgave is.'
Momenteel staan er dus 20.000 potentiële gastgezinnen klaar. Zij moeten eerst een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) aanvragen, pas daarna mogen ze daadwerkelijk mensen in huis nemen. De eerste mensen hebben dat eind deze week naar verwachting geregeld.
Takecarebnb wil de beschikbare gastgezinnen zoveel mogelijk 'spreiden' over de tijd, zodat er een langere periode plekken beschikbaar zijn, legt Zaal uit. 'We willen een duurzame bijdrage leveren.' Mensen wordt verteld dat ze hun ruimte minimaal twee weken beschikbaar moeten kunnen stellen en in principe drie maanden. 'Het is goed als er ook een duidelijk eindpunt is.'
Momenteel verblijven ongeveer 12.600 Oekraïense vluchtelingen op noodopvangplekken van gemeenten. Het is de bedoeling dat deze mensen binnenkort terechtkunnen op plekken waar ze langer kunnen verblijven, zoals bij gastgezinnen.
11:47 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft zondag in zijn dagelijkse videoboodschap gezegd dat er mogelijk vredesoverleggen met Rusland zullen worden gehouden in de Israëlische hoofdstad Jeruzalem. 'Het is een goede plek om vrede te vinden, als dat mogelijk is', aldus Zelenski.
‘Ik had liever gezien dat één partij constant de bemiddelingspositie zou innemen. Ik vind Turkije wat dat betreft goed gepositioneerd', zegt defensiespecialist Peter Wijninga van The Hague Center for Strategic Studies in gesprek met BNR.
Europa-Verslaggever Geert Jan Hahn kan het standpunt van president Zelenski wel begrijpen. ‘Al sinds het begin van de oorlog is er een hele sterke lobby vanuit de joodse gemeenschap.'
11:43 | Op acht plaatsen zullen maandag Oekraïense burgers belegerde steden kunnen verlaten. Daarover zijn afspraken gemaakt, zegt de Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek. Waar de evacuaties daadwerkelijk zullen slagen, is nog niet bekend, en over een veilige uittocht van inwoners van de zuidoostelijke havenstad Marioepol is niets afgesproken.
Pogingen om Marioepol te bereiken met hulpgoederen lopen nog steeds op niets uit, zei Veresjtsjoek. Rusland riep zondag de Oekraïense troepen op om hun wapens neer te leggen in de stad, maar Oekraïne is dat niet van plan, reageerde de vicepremier.
Er wordt al wekenlang om Marioepol gestreden. Het lukte eerder wel om afspraken te maken over vluchtroutes voor burgers. Op zondag werden er bijna 4000 mensen uit de havenstad geëvacueerd. Maandag moet er wel een gelegenheid komen voor burgers om van de rand van Marioepol naar het noordwesten, naar de stad Zaporizja, te ontkomen. Er komt volgens het plan ook weer een veilige vluchtroute van de omgeving van Kiev naar de hoofdstad toe.
De Oekraïense autoriteiten willen ook een menselijke corridor uit twee vlak bij elkaar gelegen plaatsen circa 100 kilometer ten noorden van Donetsk, Lisitsjansk en Sjeverodonetsk. Deze vluchtroute leidt naar het 45 kilometer zuidwestelijker gelegen Bachmoet.
11:22 | De Europese Unie kan op dit moment nog niet zonder olie en gas uit Rusland, zei premier Mark Rutte op bezoek in Litouwen. Dat land vindt dat er meer sancties tegen de Russische oliesector moeten komen om het te straffen voor de inval in Oekraïne.
De EU moet van het Russische olie en gas af, zei Rutte na een gesprek met de Litouwse president Gitanas Nausėda. 'Zo spoedig mogelijk, maar we kunnen dit niet morgen doen.' Te veel lidstaten van de EU zijn volgens hem nog afhankelijk van energie uit Rusland.
Tijdens de top van Europese leiders deze week zal gesproken worden over een mogelijke olieboycot van Rusland. Ierland liet maandag weten hier ook voorstander van te zijn. Maar grote landen zoals Duitsland en Italië voelen hier nog niets voor.
'Wij willen de Russische energiesector boycotten', zei president Nausėda. Hij vindt dat Rusland volledig moet worden geïsoleerd en dat ook de Europese havens dicht moeten voor Russische schepen. Voor dat laatste staat Nederland wel open, mits het EU-breed wordt ingevoerd.
Litouwen pleit al langer voor de hardste strafmaatregelen tegen Rusland. Het land grenst aan Rusland en Belarus. Vanuit Belarus zijn Russische militairen Oekraïne binnengevallen. Belarus moet net zo hard worden aangepakt als Rusland, vindt de regering in Litouwen.
In Litouwen zijn al vijf jaar Nederlandse militairen gestationeerd. Het zijn vooruitgeschoven eenheden van de NAVO tegen de Russische dreiging. Nausėda wil graag meer NAVO-troepen in zijn land huisvesten. Hij heeft dat ook aan premier Rutte laten weten, zei hij.
Rutte heeft ook nog een gesprek met Litouwse premier Ingrida Šimonytė. Verder gaat hij langs bij Nederlandse militairen die in het Baltische land gelegerd zijn. Later maandag reist Rutte door naar Polen voor overleg met premier Mateusz Morawiecki. Ook ontmoet hij in Warschau Oekraïense vluchtelingen.
11:17 | De burgemeester van Kiev heeft een nieuwe avondklok voor de stad afgekondigd. De inwoners van de Oekraïense hoofdstad moeten vanaf maandag 20.00 uur lokale tijd binnenblijven en mogen pas woensdag om 07.00 uur weer de straat op. Burgemeester Vitali Klitsjko zei dat winkels, apotheken en benzinestations dinsdag niet opengaan.
11:03 | De Veiligheidsregio's hebben hun deadline voor de inrichting van opvangplekken voor 25.000 Oekraïense vluchtelingen net niet gehaald. Volgens de nieuwste cijfers zijn er nu ruim 23.800 plekken beschikbaar, meldt het ministerie van Justitie en Veiligheid. Staatssecretaris Eric van der Burg is desondanks 'diep onder de indruk' van het werk dat is verzet in de gemeenten.
De 25 Veiligheidsregio's hebben twee weken geleden afgesproken dat ze elk duizend opvangplekken zouden inrichten. Ze hadden daarvoor twee weken de tijd. Praktisch lijkt dat nog geen grote gevolgen te hebben, aangezien ongeveer de helft van de beschikbare plekken nog vrij is. Hoeveel mensen uiteindelijk deze kant op komen, is echter nog onduidelijk. De komende tijd moet iedere regio in ieder geval nog eens duizend plekken zien te creëren.
10:05 | Het CDA wil dat het Nationaal Groeifonds ook ingezet kan worden voor het bevorderen van strategische autonomie om zo minder afhankelijk te worden van bijvoorbeeld Rusland en China. In de wet staat nu dat het Nationaal Groeifonds alleen gebruikt mag worden voor projecten die bijdragen aan duurzaamheid en kennisontwikkeling op het gebied van innovatie. CDA-Kamerlid Mustafa Amhaouch zal het punt vandaag inbrengen tijdens het debat in de Tweede Kamer.
09:40 | Frankrijk heeft beslag gelegd op bijna 850 miljoen euro aan geld en goederen van Russische oligarchen. Dat heeft de Franse minister van Financiën Bruno Le Maire gezegd. Het gaat om bankrekeningen, maar ook om appartementen, villa's en luxe jachten van personen aan wie sancties zijn opgelegd na de Russische invasie van Oekraïne. Daarnaast is ook 22 miljard euro van de Russische centrale bank bevroren door de Fransen.
In Frankrijk zijn twee jachten ter waarde van in totaal 150 miljoen euro in beslag genomen. De inbeslagnames zijn het gevolg van sancties die de Europese Unie heeft opgelegd aan oligarchen en andere mensen die nauwe banden hebben met de Russische president Vladimir Poetin. In Italië, Duitsland en Spanje werden ook al miljoenenjachten aan de ketting gelegd en villa's in beslag genomen.
Nederland heeft ruim 200 miljoen euro aan Russisch geld bevroren. Veel meer is er volgens president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) niet te pakken in Nederland.
09:30 | De Europese gasprijs is maandag onder de 100 euro per megawattuur gedoken op de toonaangevende gasbeurs in Amsterdam. De nog altijd gestage stroom van Russisch gas en warm weer zorgden voor minder zorgen bij handelaren.
Rond 09.00 uur stond de gasprijs op 98,12 euro, wat 6,6 procent lager was dan de opening van rond de 104 euro. Daarmee was de gasprijs op zijn laagste punt in drie weken.
Door de oorlog in Oekraïne steeg de gasprijs de afgelopen tijd sterk. Op enig moment kostte gas zelfs 345 euro per megawattuur. Onder meer de dreiging van sancties van het Westen en dreigementen van Rusland om de gaskraan dicht te draaien zorgden voor zenuwen bij gashandelaren. Ook de mogelijkheid dat een belangrijke Russische gaspijplijn door Oekraïne bij het oorlogsgeweld beschadigd zou kunnen raken, was reden voor zorgen.
09:15 | Op acht plaatsen zullen maandag Oekraïense burgers belegerde steden kunnen verlaten. Daarover zijn afspraken gemaakt, zegt de Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek. Waar de evacuaties plaats zullen vinden, is nog niet bekend, maar over een veilige uittocht van inwoners van de zuidoostelijke havenstad Marioepol is niets afgesproken.
Pogingen om Marioepol te bereiken met hulpgoederen lopen nog steeds op niets uit, zei Veresjtsjoek. Rusland riep zondag de Oekraïense troepen op om hun wapens neer te leggen in de stad, maar Oekraïne is dat niet van plan, reageerde de vicepremier.
Er wordt al wekenlang om Marioepol gestreden. Het lukte eerder wel om afspraken te maken over vluchtroutes voor burgers. Op zondag werden er bijna 4000 mensen uit de havenstad geëvacueerd.
09:10 | Voor het eerst sinds de oorlog in Oekraïne is personeel van de oude kerncentrale van Tsjernobyl afgelost. Ongeveer de helft is zondag vervangen door ander Oekraïens personeel, meldt het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA).
De kerncentrale werd op 24 februari ingenomen door Russische troepen, met als gevolg dat het aanwezige personeel sindsdien aan een stuk doorwerkte. "Ze waren er veel te lang. Ik hoop van harte dat ook de overige medewerkers van deze shift snel kunnen rouleren", laat IAEA-chef Rafael Grossi weten.
Het personeel heeft volgens Grossi gewerkt onder 'enorm stressvolle en vermoeiende omstandigheden in de aanwezigheid van buitenlandse strijdkrachten en zonder fatsoenlijke rust'. Hij stelt dat de 'uitdagende en onzekere situatie' het belang heeft onderstreept van een IAEA-initiatief om de veiligheid van de Oekraïense nucleaire installaties te waarborgen.
De centrale in Tsjernobyl wekt zelf al jaren geen stroom meer op, maar wordt nog wel bemand omdat er radioactief afval wordt bewaard. Hier vond in 1986 de ergste kernramp ooit plaats. Oekraïne heeft vier werkende kerncentrales. Een daarvan, de grootste van Europa, is eveneens in Russische handen.
08:50 | Levensmiddelenproducent Nestlé zegt dat het geen winst maakt met zijn nog resterende activiteiten in Rusland. De onderneming, bekend van chocoladerepen als Lion en KitKat, maar ook de koffie van Nespresso en Nescafé, staat steeds meer onder druk om zijn Russische activiteiten volledig te beëindigen vanwege de Russische invasie van Oekraïne.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski verweet Nestlé onlangs nog dat het zaken bleef doen in Rusland. Eerder deze maand stopte het bedrijf wel met het verschepen van niet-essentiële producten naar het land, zoals de Nespresso-koffiecapsules en flessen water van San Pellegrino. Het bedrijf voert nog wel andere goederen zoals babyvoeding, ontbijtgranen en sommige diervoeding naar Rusland uit.
'We maken geen winst met onze resterende activiteiten,' aldus een verklaring van het bedrijf. 'Het feit dat wij, net als andere levensmiddelenbedrijven, de bevolking voorzien van belangrijk voedsel betekent niet dat we gewoon doorgaan zoals voorheen.'
Nestlé zegt ook te doen wat het kan in Oekraïne en de buurlanden om de humanitaire catastrofe te helpen verlichten. 'We zijn nog steeds een van de weinige actieve voedingsbedrijven in Oekraïne en soms slagen we er zelfs in om voedsel uit te delen in Charkov', aldus de verklaring.
08:30 | Australië heeft de export van aluminiumoxide naar Rusland verboden vanwege de invasie van Oekraïne. Het materiaal wordt gebruikt voor de productie van aluminium. Rusland is een belangrijke leverancier van aluminium aan landen als Turkije, China en Japan.
Australië levert bijna 20 procent van al het aluminiumoxide aan Rusland. Nadat het besluit van de Australische regering bekend is geworden is de prijs van aluminium met bijna 5 procent gestegen op de Londense metalenbeurs.
Het metaal wordt in een heleboel producten verwerkt, van blikjes tot vliegtuigonderdelen en raamkozijnen. Al voordat de oorlog in Oekraïne begon waren de voorraden aluminium bijna op. Door de prijsstijging van aluminium dreigt het algemeen prijspeil verder op te lopen.
08:11 | De beurshandel op het Damrak blijft vandaag in het teken staan van de oorlog in Oekraïne. Beleggers hopen deze week meer inzicht te krijgen over de impact van het conflict op het bedrijfsleven en het economisch sentiment. Ook gingen de olieprijzen weer omhoog na berichten dat de Europese Unie een verbod op de import van Russische olie zou overwegen.
De AEX-index op Beursplein 5 koerst op basis van de openingsindicatoren af op een licht lager begin van de nieuwe handelsweek. Ook elders in Europa lijken de beurzen met kleine minnen te openen. De aandelenmarkten in Azië lieten maandag overwegend lichte verliezen zien.
De beurs in Shanghai noteerde tussentijds vrijwel vlak na het besluit van de Chinese centrale bank om de belangrijkste rentetarieven ongewijzigd te houden. De Hang Seng-index in Hongkong daalde 0,8 procent na het sterke herstel afgelopen week. In Tokio hadden beleggers een vrije dag.
Op het Damrak staan de chipbedrijven in de belangstelling. Topman Peter Wennink van chipmachinemaker ASML liet in een interview met de Britse zakenkrant Financial Times weten dat de uitbreidingsplannen van de chipmakers in de komende twee jaar worden beperkt door tekorten aan belangrijke apparatuur. ASML verwacht dit jaar en volgend jaar meer machines te leveren, maar dat zal volgens Wennink niet genoeg zijn om aan de grote vraag te kunnen voldoen. Veel sectoren, waaronder de auto-industrie, kampen met een tekort aan chips.
Op het gebied van beursgangen meldde de Financial Times afgelopen weekeinde dat de grote private investeringsmaatschappij CVC Capital Partners mogelijk Amsterdam zou verkiezen boven Londen voor zijn beursintroductie. Het bedrijf heeft een waarde van zo'n 15 miljard euro.
Ook promoveren fietsenfabrikant Accell en vastgoedontwikkelaar CTP maandag naar de MidKap, de index met middelgrote fondsen. Ze nemen de plek in van bodemonderzoeker Fugro en Eurocommercial Properties. De samenstelling van de AEX-index blijft ongewijzigd.
De prijs van een vat Amerikaanse olie steeg 3,2 procent naar 108,10 dollar en Brentolie werd 2,9 procent duurder op 111,02 dollar per vat. De EU is bezig met een vijfde ronde van sancties tegen Rusland en volgens bronnen zouden de Baltische staten zoals Litouwen aandringen op een verbod op Russische olie.
Ook de aluminiumprijs ging omhoog op de Londense metalenbeurs nadat Australië de export van aluminiumoxide, dat gebruikt wordt bij de productie van aluminium, naar Rusland heeft verboden. De euro was 1,1036 dollar waard, tegen 1,1059 dollar op vrijdag.
07:49 | Correspondent Joost Bosman keert vandaag terug naar Moskou, de Russische hoofdstad waar hij acht jaar heeft gewoond. ‘Heel veel collega's zijn vertrokken, maar er zijn ook collega's gebleven die zeggen: het is te doen, maar je moet goed op je woorden letten', zegt Bosman.
07:46 | Door een bombardement op een winkelcentrum in de Oekraïense hoofdstad Kiev zijn meerdere doden gevallen. Een verslaggever van persbureau AFP ter plaatse meldt dat zeker zes lichamen zijn gevonden. Reddingswerkers zouden nog op zoek zijn naar andere slachtoffers.
Het winkelcentrum in het noordwesten van Kiev werd zondagavond aangevallen. Volgens de hulpdiensten was het gebouw het doelwit van 'vijandelijke beschietingen', verwijzend naar Rusland. Het winkelcentrum, dat tien verdiepingen telt, is zwaar beschadigd.
De Russische troepen proberen de hoofdstad te omsingelen. Volgens de Britse inlichtingendienst is de opmars vanuit het noordoosten tot stilstand gekomen en blijven de meeste militairen op ruim 25 kilometer afstand van het centrum van Kiev. De dienst meldt ook dat ten noorden van Kiev nog steeds zware gevechten zijn.
07:07 | Rijke Russen met belangen in Nederland ontwijken massaal de Westerse sancties, zeggen verschillende experts op gebied van sancties tegen BNR. Dat kan omdat ze bijvoorbeeld vlak voor de oorlog snel hun belangen in bedrijven hebben verkleind zodat ze geen meerderheidsaandeelhouder meer zijn. Dat maakt het ingewikkelder om te kijken of sancties ook tegen die bedrijven moeten gelden. Onder Europees sanctierecht moet namelijk gekeken worden of de Rus, ondanks dat hij of zij geen meerderheidsbelang meer heeft, nog wel zeggenschap kan uitoefenen op het bedrijf.
06:06 | Oekraïense en Russische delegaties zullen maandag opnieuw via een videoverbinding overleg voeren. Beide partijen willen dat het overleg in de ochtend begint, liet presidentieel adviseur Michailo Podoljak zondagavond laat weten.
De werkgroepen van beide partijen hebben intensief gewerkt de laatste dagen, zegt Podoljak tegen persbureau UNIAN. Hij voegde toe dat de overleggen om de oorlog te beëindigen nog een aantal weken zullen duren, maar dat er tekenen waren dat Moskou zich 'redelijker' begon op te stellen.
06:03 | De voormalige veeboer Gert Snitselaar (39) begeleidde Nederlandse jongemannen die zich wilden aansluiten bij de Oekraïense strijdkrachten naar het slagveld. Hij is tot een half jaar cel veroordeeld voor diefstal, maar het OM wil dat hij een nog veel zwaardere straf krijgt voor meerdere brandstichtingen en heeft hoger beroep tegen hem aangekondigd. SP-Kamerlid Jasper van Dijk wil dat de minister optreedt tegen het werven van Nederlandse jongens voor de Oekraïense zaak: 'Dit is levensgevaarlijk'.
05:30 | Een chemische fabriek in de buurt van de Oekraïense stad Soemi lekt ammoniak, zegt de gouverneur van de regio in het noordoosten van het land. De lekkage is volgens persbureau Reuters gevaarlijk voor inwoners van het gebied in een straal van 5 kilometer rond de fabriek, persbureau AFP heeft het over een straal van 2,5 kilometer. Het advies aan inwoners in het risicogebied luidt om te schuilen in kelders.
Door de windrichting vormt het lek op dit moment geen risico voor de stad Soemi zelf, waar voor de oorlog 250.000 mensen woonden. In de stad, zo'n 350 kilometer ten oosten van Kiev, wordt al weken zwaar gevochten.
In de fabriek worden verschillende soorten kunstmest geproduceerd. Het is niet precies bekend hoe het lek is ontstaan. Ammoniak is een giftige stof die de slijmvliezen en ademhalingsorganen kan aantasten. Ook kan het de ogen sterk irriteren.
03:30 | Premier Mark Rutte bezoekt maandag zowel Litouwen als Polen. Naast gesprekken met bewindslieden gaat hij in Litouwen langs bij Nederlandse militairen en heeft hij in Polen een ontmoeting met Oekraïense vluchtelingen.
De oorlog in Oekraïne staat centraal tijdens de reis. Rutte spreekt in Vilnius met president Gitanas Nauseda en premier Ingrida Šimonytė. In Litouwen zijn al meer dan vijf jaar Nederlandse militairen gestationeerd met het oog op de Russische dreiging.
Daarna reist de premier door naar Polen. Hier zijn sinds de Russische invasie in Oekraïne bijna vier weken geleden al ongeveer twee miljoen vluchtelingen uit Oekraïne aangekomen. Rutte bezoekt in Warschau samen met de burgemeester van de Poolse hoofdstad een opvanglocatie.
In Warschau overlegt Rutte ook met zijn ambtgenoot Mateusz Morawiecki. De relatie van Den Haag met de oerconservatieve Poolse regering was de afgelopen jaren niet erg goed, onder meer vanwege ernstige zorgen over de ondermijning van de Poolse rechtsstaat.
Net als Litouwen staat Polen voor een harde lijn tegen Rusland in de huidige crisis. Polen pleitte dit weekend nog voor een totaal handelsverbod met Rusland. Ook steunde Morawiecki het plan om Oekraïne snel kandidaat-lid te maken van de EU. Daar ziet Nederland niets in.
03:24 | De Amerikaanse president Joe Biden reist vrijdag af naar Polen om daar met zijn ambtgenoot Andrzej Duda te spreken over de Oekraïne-crisis. Polen vangt zo'n 2 miljoen vluchtelingen uit buurland Oekraïne op.
Biden vliegt woensdag naar Europa. Daar zal hij donderdag deelnemen aan topbijeenkomsten van de NAVO, G7 en EU, allen in Brussel. Het wordt de derde trip van Biden naar Europa sinds zijn aantreden in januari 2021.
Eerder op zondag ontkrachtte een woordvoerder van het Witte Huis het gerucht dat Biden tijdens zijn reis naar Europa ook Oekraïne zou aandoen.
02:14 | Oekraïne is niet van plan de zuidoostelijke havenstad Marioepol op te geven, laat vicepremier Irina Veresjtsjoek weten aan de Oekraïense krant Ukrajinska Pravda.
'Er wordt niet gesproken over opgeven of het neerleggen van de wapens', aldus Veresjtsjoek tegen de krant. 'We hebben de Russische kant dit ook laten weten.'
Op zondag riep Rusland de Oekraïense troepen op om hun wapens neer te leggen in Marioepol, opdat er een einde zou komen aan wat kolonel-generaal Michail Mizintsev van het Russische ministerie van Defensie 'een verschrikkelijke humanitaire ramp' noemde.
01:39 | De Oekraïense president Volodimir Zelenski heeft zondag in zijn dagelijkse videoboodschap gezegd dat er mogelijk vredesoverleggen met Rusland zullen worden gehouden in de Israëlische hoofdstad Jeruzalem. 'Het is een goede plek om vrede te vinden, als dat mogelijk is', aldus Zelenski.
De Israëlische premier Naftali Bennett probeert als tussenpersoon tussen Oekraïne en Rusland op te treden. Bennett sprak afgelopen week verschillende keren met zowel Zelenski als met de Russische president Vladimir Poetin.
'We zijn dankbaar voor zijn pogingen', zei Zelenski in de videoboodschap, 'zodat we vroeg of laat overleggen kunnen voeren met Rusland.' Zelenski zei een week geleden ook al dat hij Jeruzalem een geschikte plaats vond voor vredesoverleggen.
Eerder op zondag sprak Zelenski nog de leden van de Knesset, zoals het Israëlische parlement genoemd wordt, toe. Daarbij uitte Zelenski kritiek op de terughoudendheid van Israël inzake de Russische inval. De regering in Jeruzalem heeft tot dusver nog geen sancties opgelegd aan het Kremlin en ook geen wapens geleverd aan Oekraïne. 'Onverschilligheid is dodelijk', zei Zelenski tegen de Knesset.
00:01 | Voor de meeste Nederlandse bedrijven die handelen met Rusland is dat land een relatief kleine markt. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft uitgezocht dat iets minder dan één op de twintig bedrijven die importeren of exporteren met Rusland voor meer dan de helft van de handelswaarde afhankelijk is van dat land. Wanneer wordt gekeken naar specifieke producten dan kan de afhankelijkheid wel groter zijn.
In totaal waren er vorig jaar ruim drieduizend Nederlandse bedrijven die goederen exporteerden naar Rusland. Het gaat vooral om groothandels en ondernemingen in de machine-industrie. Volgens het statistiekbureau was het aantal exporteurs naar het sinds de oorlog in Oekraïne sterk geïsoleerde land al jaren min of meer constant. Het aantal importeurs uit Rusland nam vorig jaar wel met bijna vierhonderd toe tot een kleine tweeduizend ondernemingen. Dit waren ook voornamelijk groothandelaren en machinebouwers. Slechts 4 procent van de importeurs kwam uit de detailhandel.
Voor drie op de tien bedrijven die exporteren naar Rusland geldt dat ze voor ten minste één productgroep voor minstens de helft afhankelijk zijn van Russische klanten. Dit betreft vooral groothandelsactiviteiten in bloemen en planten, plus bepaalde machines, computers en software. Bij de import gaat het bijvoorbeeld om de olie-industrie en de groothandel in chemische producten.
Eerder deze maand melde het CBS al dat het overgrote deel van de import vanuit Rusland fossiele brandstoffen betrof zoals olie en gas. Nederland haalt verder onder meer metalen als nikkel en koper uit Rusland. De totale waarde van de import bedroeg vorig jaar 18,4 miljard euro.
Bij de Nederlandse export naar Rusland ging het om beduidend minder geld, namelijk 6,6 miljard euro, waarvan 4,1 miljard euro aan goederen ook echt in Nederland gemaakt was. Belangrijke goederenstromen naar het land zijn bijvoorbeeld geneesmiddelen, wegvoertuigen en bloemen. Wederuitvoer, de export van eerder in Nederland ingevoerde producten, betreft onder meer elektronische schakelingen, telefoons en geneesmiddelen.
Liveblog | Gazprom draait gaskraan naar Finland dicht; Rusland bestempelt Kremlincritici als buitenlandse 'agenten'
Liveblog | Finland: Russisch Gazprom stopt met leveren gas
Oud-kanselier Schröder weg bij Rosneft